Johannesburg is de grootste stad van Zuid-Afrika, gelegen in de provincie Gauteng.
Hoewel het niet de hoofdstad van het land is, is Johannesburg wel het hart van de Zuid-Afrikaanse economie, waarvan de goudindustrie overigens lang niet meer de enige steunpilaar is. Johannesburg is de zetel van het grondwettelijke hof.
De namen
Johannesburg staat in het Zoeloe ook bekend als eGoli (plaats van goud) en in het Xhosa eRhawutini in Xhosa. Alle drie de namen eGoli, eRhawutini en Gauteng (uit het Zuid-Sotho) verwijzen naar de reden waarom deze stad zo groot geworden is: het goud van de Witwatersrand. De naam staat in het dagelijks leven bij Zuid-Afrikanen bekend als Jo’burg, Jozi en JHB.
Geschiedenis
De regio Johannesburg werd altijd al bewoond, het waren de nomadische Bosjesmannen die hier hun thuis vonden. De voormalige Nederlandse kolonisten, de zogenaamde Boeren waren de eerste Europeanen die in dit gebied kwamen, ze vestigden hier verschillende boerderijen. Maar vóór 1880 was er geen grootschalige vestiging. Dit veranderde toen er aan het eind van de 19e eeuw goud werd gevonden in het gebied. In 1886 werd Johannesburg gesticht, vernoemd naar de “twee Johannese”, Johannes Meyer en Johannes Rissik, twee mannen uit de regering van de Zuid-Afrikaansche Republiek, een republiek gesticht door voormalige Nederlandse kolonisten die wegtrokken voor de Britse overheersing van de Kaapkolonie.
Na de Tweede Boerenoorlog werd de Transvaal veroverd door de Britse kolonisten. In de tijd van de apartheid werden de rassen strikt gescheiden gehouden en bestonden er stadsdelen waar alleen blanken of alleen zwarten mochten wonen. De grootste en bekendste zwarte buitenstad is Soweto (South Western Township).
Goudkoorts
Aan het eind van de 19e eeuw werd er in de regio van Johannesburg goud gevonden. Als gevolg daarvan trokken er vele mensen naar de regio Johannesburg. Later werd er ontdekt dat er in Witwatersrand nog veel meer goud te vinden was. Tegenwoordig wordt het goud vooral gevonden in het tegenwoordige Barberton. Dat verklaart waarom in en om de stad immense heuvels afval uit de kilometers diepe goudmijnen te zien zijn. De heuvels bestaan uit geelachtige zand, waarop maar moeizaam iets wil groeien.
Tegenwoordig
Vandaag de dag is Johannesburg vooral een stad die bekend staat om het zakenleven. Er zijn grote bedrijven gevestigd en de in- en export wordt hier geregeld. Een van Zuid-Afrika’s internationale vliegvelden en tevens het grootste is hier gevestigd. De stad is ook berucht om zijn criminaliteit. Johannesburg is een stad van internationale allure, en herbergt honderden nationaliteiten. Het is de stad van de rijkere klasse en tegelijkertijd de stad van de armste bevolking van Zuid-Afrika. Het centrum van de stad, dat vroeger alleen voor de blanke bevolking toegankelijk was, is nu een vrijwel volledig ‘zwarte zone’ met veel armoede en drugs- en alcoholmisbruik. Het grootste deel van de zakelijke activiteiten heeft zich verplaatst naar omringende gebieden, en met name naar de noordelijke wijk Sandton.
De kust is voor Johannesburgers het ideale vakantieoord, in de vakanties trekken veel van de kapitaalkrachtige bewoners richting Mozambique en de kustplaatsen van Zuid-Afrika zelf.